Özet
Sosyal Medyanın Türkçe Üzerine Etkisi
Merve ERŞAHİN
İlerleyen çağ ile birlikte yeni bir teknolojik ürün, yeni bir varlık, yeni bir hareket ya da davranış biçimi; kısacası her yeni kavram, dilde yeni bir sözcükle karşılanma veya gösterilme ihtiyacını doğurmuştur. Günümüzün yükselen ve daha da geniş kitlelere hitap eden sosyal medya araçları da dilde yeni kavramlara yer açmış ve Türkçe konuşurlar tarafından aktif olarak kullanılır hâle gelmiştir. Bu yenileşme, Türkçede yer almayan yabancı kökenli sözcüklerin literatüre hızla girmesine ve bu yeni kavramlar da Türkçenin yapısının bozulmasına neden olmaktadır. Dolayısıyla sosyal medya jargonunun son on yılda Türkçe üzerinde etkileri bariz bir şekilde görünür hâle gelmiştir ve bu etkiler teknoloji-dil bağlamında üzerinde durulması gereken önemli bir nokta olmuştur. Bu nedenle bu çalışmada, sosyal medya ile dile giren yeni kavramlar ele alınarak, bu kavramların Türkçede olumlu ve olumsuz yanları değerlendirilmiştir. Konuya ilişkin çözüm önerileri sunulmuştur.
Anahtar sözcükler: Sosyal medya, dil ve teknoloji, Türkçede yeni kavramlar.
Xülasə
Sosial Medianın Türk Dilinә Tәsiri
Merve ERŞAHİN
İrәlilәyәn çağ ilә birlikdә yeni bir texnoloji mәhsul, yeni bir varlıq, yeni bir hәrәkәt ya da davranış biçimi; qısacası hәr yeni qavram, dildә yeni bir kәlmә ilә qarşılanma vә ya göstәrilmә ehtiyacını doğurmuşdur. Günümüzün yüksәlәn vә daha da geniş kütlәlәrә xitab edәn sosial media vasitәlәri dә dildә yeni qavramlara yer açmış vә Türkcә danışanlar tәrәfindәn aktiv olaraq işlәnmәyә başlamışdır. Bu yenileşmә, Türkcәdә yer almayan yabancı mәnşәli kәlmәlәrin әdәbiyyata sürәtlә girmәsinә vә bu yeni qavramlar da Türkcәnin quruluşunun pozulmasına sәbәb olmaqdadır. Ona görә dә, sosial media jarqonunun son on ildә Türkcә üzәrindә tәsirlәri bariz bir şәkilde görünür hala gәlmişdir vә bu tәsirlәr texnologiya-dil bağlamında üzәrindә durulması gәrәkәn önәmli bir nöqtә olmuşdur. Bu sәbәblә bu çalışmada, sosial media ilә dilә girәn yeni qavramlar әlә alınaraq, bu qavramların Türk dilindә müsbәt vә mәnfi yanları dәyәrlәndirilmişdir. Mövzuya aid hәll yolları tәkliflәri verilmişdir.
Açar sözlər: Sosial media, dil vә texnologiya, Türkcәdә yeni qavramlar.
Abstract
The Effect of Social Media on Turkish
Merve ERŞAHİN
With the advancing age, a new technological product, a new entity, a new movement or behavior; in short, every new concept has led to the need to be met or represented with a new word in the language. Today’s social media tools, which are rising and appealing to wider masses, have also made room for new concepts in the language and have become actively used by Turkish speakers. This innovation causes the foreign origin words that do not exist in Turkish to enter the literature rapidly these new concepts cause the structure of Turkish to deteriorate. Therefore, the effects of social media jargon on Turkish have become clearly visible in the last ten years, and these effects have become an important point to be emphasized in the context of technology-language. Hence, in this study, new concepts that entered the language with social media were discussed and the positive and negative aspects of these concepts in Turkish were evaluated. Solution suggestions have been presented on the subject.
Key words: Social media, language and technology, new terms in Turkish.
چکیده
تاثیر رسانههای اجتماعی بر زبان ترکی
مروه ارشاهین
همزمان با پیشرفتهای عصر کنونی، هر نوع محصول تکنولوژیک جدید، هستی جدید، حرکت یا رفتار جدید، بطور خلاصه هر مفهوم جدید نیاز به تهیه معادل آن در زبان را فراهم میسازد. رسانههای اجتماعی نیز که در عصر کنونی به سرعت در حال توسعه بوده و توده عظیمی را مخاطب خود قرار داده، واژگان نوینی را وارد زبان کرده و در میان متکلمین زبان ترکی به صورت گسترده کاربرد یافته است. این نوگردانی سبب گردیده که واژگان خارجی به سرعت در زبان ترکی جای گرفته و مفاهیم جدید ساختار زبان ترکی را خدشهدار نماید. بنابراین تأثیرات اصطلاحات جدید در دهه اخیر بر روی زبان ترکی به صورت بارز نمایان شده است. تأثیراتی که بایستی از نظر رابطه میان تکنولوژی و زبان مورد بررسی قرار گیرد. از اینرو در این مقاله ضمن بررسی مفاهیم و اصطلاحاتی که از طریق رسانههای اجتماعی وارد زبان گردیده، به جهات مثبت و منفی این نوع مفاهیم و اصطلاحات نیز پرداخته شده و پیشنهاداتی در راستای حل این مشکل ارائه گردیده است.
کلیدواژهها: رسانههای اجتماعی، زبان و تکنولوژی، مفاهیم جدید در زبان ترکی.
منابع/Qaynaqlar
AKALIN, Ş. H. (2000). “Bilişim Çağı ve Türkçenin Sorunları”. Türk Dilinin Sorunları. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
BANGUOĞLU, T. (2011). Türkçenin Grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu.
İMER, K., KOCAMAN, A., ÖZSOY, S. (2013). Dilbilim Sözlüğü. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
Oxford Wordpower Dictionary (2010), New York: Oxford University Press.
TUİK (2012), Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması Haber Bülteni, s. 10880
TUİK (2022), Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması Haber Bülteni, s. 45587
URALMAN N., AKÇAY D. (2019) Yeni İletişim Ortamlarında Türkçe: Güncel Sorunlar ve Terim Önerileri Çalıştayı Raporu, İstanbul Gelişim Üniversitesi: https://hdl.handle.net/11363/1534 (Erişim tarihi: 12/02/2022)
ÜNAL, Ş. (2006). Dil Fukaralığı: Söz Varlığından Söz Darlığına. Ankara: Ankara İl Milli Eğitim Müdürlüğü Yayınları.
YAMAN H., ERDOĞAN Y. (2007). İnternet Kullanımının Türkçeye Etkileri: Nitel Bir Araştırma. Journal of Language and Linguistic Studies, 3(2), 237-249.
Merve ERŞAHİN
https://orcid.org/0000-0001-5429-5113
Ankara Üniversitesi, Yeni Türk Dili Anabilim Dalı. E-Posta: merve.kargali@gmail.com
Yazı Bilgisi:
Alındığı Tarih: 20 şubat 2022
Yayına Kabul edildiği tarih: 15 Mart 2022
E-yayın tarihi: 30 Mart 2022
Çıktı sayfa sayısı: 11
Kaynak sayısı: 9