Fuzulî’nin Türkçe Divânı’nın Eleştirel Yayınlarının Araştırılması Târihi

Özet

Fuzulî’nin Türkçe Divânı’nın Eleştirel Yayınlarının Araştırılması Târihi

Hatire YUSUFVA

Bu meqalede, Fuzuli’nin Türkce divanının çap olunmuş élmî-tenqidî metnlerinin tedqiq tarixi araşdırılır. Gösterilir ki, bu qonuda ilk élmî münasibeti ile ilk élmî- tenqidi metnleri tertib eden tertibçilerin özleri söylemiş, bir digerinin eseri haqqında görüş bildirmişler. Éyni zamanda bu tekstolojiden sonra yétişen alimler de bu metnler haqqında öz görüşleriyle Fuzuli araşdırmalarını gelişdirmiş, élmî-tenqidî metnlerin uğurlu ve qusurlu yönlerini tehlil étmişler. Meqalede Fuzuli elyazmalarını öyrenen alimlerin tedqiqleri de Fuzuli divanının élmî-tenqidî metninin tertib olunmasında müeyyen rol oynadıqlarına göre onların eserlerine de nezer salınır

Anahtar sözcükler: Fuzuli, Divan, Elyazma, Tekstoloji, Tenqid. 

چکیده

فضولی‌نین تورکجه دیوانی‌نین علمی-تنقیدی نشرلری‌نین آراشدیریلماسی تاریخیندن

خاطیره یوسوفووا

در این مقاله، تاریخ تحقیقات علمی و منتقدانه بر روی دیوان ترکی فضولی مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده شده که اولین ترتیب‌دهندگان آثار علمی و منتقدانه در خصوص دیوان ترکی فضولی، ضمن ارائه نظرات خود در مورد آثار دیگر محققان نیز اظهار نظر کرده‌اند. همچنین محققانی که پس از انتشار متن‌شناسی اولیه وارد عرصه گشته‌اند نیز با تحلیل تحقیقات قبلی، پژوهش‌های خود را گسترش داده و جهات مثبت و منفی آن‌ها را مورد بررسی قرار داده‌اند. در این نوشتار با توجه به نقش فضولی‌شناسان در ترتیب متون علمی و منتقدانه، به آثار آ‌ن‌ها نیز اشاره شده است.

کلیدواژه‌ها: فضولی، دیوان، نسخ خطی، متن‌شناسی، نقد.

منابع/Qaynaqlar

آراسلی، حمید (1958). ان قدیم و ان مکمل فضولی دیوانی، فضولی دیوانی، فوتو صورت، باکی، آذربایجان س.س.ر.ای یایینلاری، باکی.

آراسلی، حمید (1958). فضولی اثرلری‌نین نشری حاقیندا، محمد فضولی، اثرلری، ج. 1، ترتیب ائدن و رداکتورو پروفسور ح. آراسلی، آذربایجان س.س.ر.ای یایینلاری، باکی.

آراسلی، حمید (1945)، “دونیادا ان قدیم و ان مکمل فضولی دیوانی و اونون نشری”. آذربایجان علملر آکادمیسی خبرلری، سایی 4 و 5.

عادلوف، م. (1997). “فضولی الیازمالاری باکی نسخه‌لری‌نین پالئوقرافیک و کولتورولوژی خصوصیتلری”، محمد     فضولی – ٥٠٠. بین‌الخلق فضولی سیمپوزیومونون ماتریاللاری. ٨ – ۷ نوامبر ۱۹۹۶، صاباح یایینلاری، باکی.

آسلانوف، واقف (1991). “فضولی دیوانی‌نین آق‌چاغ نشری”، ادبیات قزتی، ۲۸ ژوئن، باکی.

بابایوا، ع. (1996). “فضولی‌نین رباعیلری”، آذربایجان علملر آکادمیسی نظامی گنجوی آدینا آذربایجان ادبیاتی موزه‌سی، محمد فضولی‌نین ۵۰۰ ایللیگینه حصر ائدلمیش رسپوبلیکا کونفرانسی‌نین ماتریاللاری، باکی.

جومشودلو، ر. (2006). فضولی‌نین عربجه دیوانی، فیلولوژی علملری آدایی عالیملیک درجه‌سی آلماق اوچون تقدیم ائدیلمیش آوتورفرات، باکی.

علی‌زاده، آ. (1988). “فضولی اثرلرینده بیر نئچه سؤز حاقیندا”، آذربایجان علملر آکادمیسی خبرلری، ادبیات، دیل و ادبیات سریسی، سایی ۴، باکی.

علی‌زاده، س. (1995). شاه بیتلر، آذرنشر، باکی.

علی‌زاده، س. (2002). فضولی‌نین تورکجه دیوانی‌نین سون عراق نشری حاقیندا، علم حرفدن باشلانیر (مقاله‌لر توپلوسو). توپلایب ترتیب ائدنی و اؤن سؤزون مؤلیفی سونا خیال، اؤرنک یایینلاری، باکی.

علی‌یف، س. (2004). فضولی غزللری‌نین شرحی، دؤرد جیلد، ۱-جی جیلد، باکی.

علی‌یف، س. (1988، 1990، 1994). “بیرجه سؤزون خطاسی…”، آذربایجان، ۱۹۸۸، س. ۴، ۱۹۹۰، س. ۶، ۱۹۹۴، س. ۳-۱، باکی.

علی‌یف، س. (1993). “فضولی‌نین بیر سؤزو”، علم، ١٩٩٣، ۵ مارت، باکی.

فاضل، ش. (2004). “فضولی‌نین آسانلاشدیرابیلمه‌دیگی چتین بیر مسئله باره‌ده” (پولئمیک)، آذربایجان، ۲۰۰۴، س. ۱، باکی.

فضولی، محمد (1996). دیوان، علمی- تنقیدی متنین مولیفی و مقدمه حاجی مایل علی‌یف، شرق-غرب یایینلاری، باکی.

قهرمانوف، ج؛ عادلوف، م؛ محمدووا، گ (1995). “فضولی الیازمالاری‌نین باکی نسخه‌لری آذربایجان الیازما مدنیتی ایشیغیندا اورتا عصر الیازمالاری و آذربایجان مدنیتی تاریخی پروبلملری” نظری کونفرانسی‌نین ماتریاللاری، اؤرنک یایینلاری، باکی.

میرزایف، آ. (1994). “فضولی‌نین بیر مباحثه‌لی غزلی حاقیندا”، علم قزئتی، ۱۹۹۴، ۱۳ یانوار، باکی.

میرزا زاده،  ح. (1958). فضولی دیوانی‌نین بیر الیازماسی‌نین دیلی حاقیندا بعضی قیدلر، آذربایجان دؤلت اونیورسیته‌سی‌نین علمی نشرلری، هومانیتار سریسی، ۱۹۵۸، س. ۲، باکی.

نقی‌یوا، ج. (2004). “فضولی‌نین الیازما دیوانلارینا عاید بعضی قیدلر و ۱۹۵۸-جی ایل نشرینه داخیل ائدیلمه‌میش غزللر”، علم، ۲۰۰۴، ۲۱ سبتامبر، باکی.

نقی‌یوا، ج. (1993). “نوایی و فضولی‌نین بیر جیلده توتولموش دیوانلاری‌نین داها بیر الیازماسی”، علمی-نظری کونفرانس ماتریاللاری، باکی.

سیدوف، ی. (1981). “آلدانما کی شاعیر سؤزو، البته یالاندیر”، ادبیات و اینجه‌صنعت، ۱۹۸۱، ۲۴ جولای، باکی.

سیدزاده، ع. (1958). “فضولی‌نین لیلی و مجنون پوئماسی‌نین یازیلیش تاریخی”، آذربایجان علملر آکادمیسی‌نین معروضه‌لری، ۱۹۵۸، ج. ۱۴، س. ۱، باکی.

صدیقی، ا. (1996). فضولی‌نین تورکجه دیوانی (مکمل تنقیدی متن)، ترتیب ائدن: امین صدیقی، تهران.

سلطانوف، م. (1958). فضولی اثرلری‌نین ان قدیم الیازمالاری حاقیندا، باکی.

سلطانوف، م. (1958). فضولی و نوایی دیوانی‌نین بیرگه الیازماسی، مقاله‌لر مجموعه‌سی، باکی.

شعردوست، ع. (1996). “اؤن‌سؤز”، فضولی‌نین تورکجه دیوانی، کامیل تنقیدی متن، ترتیب ائدن امین صدیقی، تهران.