Varliq dergisi Varliq Dergisi
Özet
Cumhuriyet Basınına Genel Bir Bakış
Pervane MEMMEDLİ
1918-1920 yıllarında Azerbaycan siyasî gazete yazılarının en parlak örnekleri Mehmet Emin Resulzade’nin kalemine mahsustu. Onun siyasî yazıları 20. yüzyılın başlarında Azerbaycan halkını millî özgürlük idealleri ile eğitmekte büyük propaganda gücüne sahipti. Bu bakımdan onun Azerbaycan Cumhuriyeti’nin kurulduğu ilk günlerde kaleme aldığı “Azerbaycan Başkenti” adlı makalesi, bugün bile toplumsal etki gücünü korumaktadır. Mehmet Emin Resulzade dizi makalelerden oluşan yazısında Azerbaycan Türklerinin tarihî geçmişinden, yaşadığı bölgenin coğrafi sınırlarından söz eder, vatanı, milleti sevdirmeye çalışıyordu.
Anahtar sözcükler: Azerbaycan Cumhuriyeti, basın, Mehmet Emin Resulzade, Açık Söz gazetesi.
Xülasə
Cümhuriyyәt Mәtbuatına Ümumi Bir Baxış
Pәrvanә MӘMMӘDLİ
1918-1920-ci illәrdә Azәrbaycan siyasi qәzet yazılarının әn parlaq örnәklәri Mәmmәd Әmin Rәsulzadәnin qәlәminә mәxsus idi. Onun siyasi yazıları 20-ci әsrin başlarında Azәrbaycan xalqını milli azadlıq idealları ilә tәlim etmәkdә böyük propaqanda gücünә malik idi. Bu baxımdan onun Azәrbaycan Cümhuriyyәtinin qurulduğu ilk günlәrdә qәlәmә aldığı “Azәrbaycan Paytaxtı” adlı mәqalәsi, bu gün belә ictimai tәsir gücünü qorumaqdadır. Mәmmәd Әmin Rәsulzadә silsilә mәqalәlәrdәn tәşkil tapan yazısında Azәrbaycan türklәrinin tarixi keçmişindәn, yaşadığı bölgәnin coğrafi sәhәdlәrindәn danışır, vәtәni, millәti sevdirmәyә çalışırdı.
Açar sözlər: Azәrbaycan Cümhuriyyәti, mәtbuat, Mәmmәd Әmin Rәsulzadә, Açıq Söz qәzeti.
Abstract
An Overview of the Republic Press
Parvana MAMMADLI
The brightest examples of Azerbaijani political newspaper articles in 1918-1920 were reserved for the pen of Mehmet Emin Resulzade. His political writings had great propaganda power in educating the Azerbaijani people with the ideals of national freedom at the beginning of the 20th century. In this respect, his article titled “The Capital of Azerbaijan”, which he wrote in the first days of the establishment of the Republic of Azerbaijan, maintains its social influence even today. In his article consisting of a series of articles, Mehmet Emin Resulzade talked about the historical past of the Azerbaijani Turks, the geographical borders of the region he lived in, and tried to make the homeland and the nation popular.
Key words: Republic of Azerbaijan, press, Mehmet Emin Resulzade, Açık Söz newspaper.
چکیده
نظری بر مطبوعات دوره جمهوریت (1920-1918)
پروانه ممدلی
در سال‌های 1918 تا 1920، درخشان‌ترین نمونه‌های مقالات سیاسی آذربایجان به قلم محمدامین رسولزاده تعلق داشت. نوشتجات سیاسی او در اوایل قرن بیستم که مردم آذربایجان رابا آرمان‌های آزادیخواهی آشنا می‌ساخت، از قدرت تبلیغاتی وسیعی نیز برخوردار بود. از این نظر، مقاله «پایتخت آذربایجان» که در نخستین روزهای تأسیس جمهوری آذربایجان به قلم رسولزاده منتشر گشت، امروزه نیز قدرت تأصیر اجتماعی خود را حفظ نموده است. محمدامین رسولزاده در این سلسله مقالات از تاریخ ترک‌های آذربایجان و مرزهای جغرافیایی آن سخن به‌میان آورده و عشق به میهن و ملت را تبلیغ می‌کرد.
کلیدواژه‌ها: جمهوری آذربایجان، مطبوعات، محمدامین رسولزاده، روزنامه آچیق سؤز.
منابع/Qaynaqlar
1918-1920 illәri arasında Azәrbaycanda çıxan mәtbuatın çeşidli sayıları.
Azәrbaycan qәzeti (1918). Qanun-i Әvvәl, Sayı: 19
Azәrbaycan qәzeti (1918). Qanun-i Әvvәl, Sayı: 3
Azәrbaycan qәzeti (1918). Qanun-i Әvvәl, Sayı: 31
Azәrbaycan qәzeti (1918). Qanun-i Әvvәl, Sayı: 6
Şeypur qәzeti (1919), Sayı: 1
Pervane MEMMEDLİ
https://orcid.org/0000-0002-0297-7638
Doç. Dr. Azerbaycan Bilimler Akademisi, Edebiyat Enstitüsü. E-Posta: mamedli_ph@yahoo.com
Yazı Bilgisi:
Alındığı Tarih: 26 Şubat 2022
Yayına Kabul edildiği tarih: 25 Mart 2022
E-yayın tarihi: 30 Mart 2022
Çıktı sayfa sayısı: 14
Kaynak sayısı: 6
