Bir Bilim Olarak Edebiyat Teorisi

Özet

Bir Bilim Olarak Edebiyat Teorisi

Dr. Muhammed Alim LEBİB

Bu çalışmada, “edeb” ve “edebiyat” terimlerinin Erebce, Farsca, Türkce ve Avrupa dillerindeki tanımlarıyla birlikde, bir bilim olaraq edebiyat teorisi, incelenerek bir senet olaraq “edebiyat” ve bir bilim olaraq “edebiyat bilimi” analiz édilmişdir.

Ayrıca “edeb” sözcüyünün çéşidli tarixî dönemlerdeki anlamları ve bu sözcüyün étimolojisi haqqındaki görüşlere yér vérilmişdir.

Anahtar sözcükler: Téori, Edeb, Edebiyat, Edebiyat Bilimi, Senet, Bilim. 

چکیده

نظریه‌ی ادبیات به مثابه دانش

دکتر محمد عالم لبیب

در این مقاله، ضمن ارائه تعاریف مختلف واژه «ادب» و «ادبیات» در زبان‌های عربی، فارسی، ترکی و زبان‌های اروپایی؛ نظریه ادبیات به مثابه دانش مورد نقد و بررسی قرار گرفته و تفاوت میان «ادبیات» به عنوان یک هنر، و «ادبیات‌شناسی» به عنوان یک دانش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

همچنین به معانی مختلف واژه «ادب» در دوره‌های مختلفِ تاریخی و نظریات گوناگون در خصوص اتیمولوژی این واژه پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها:نظریه، ادب، ادبیات، ادبیات‌شناسی، هنر، دانش

منابع/Qaynaqlar

ارسطو. (1369). فنّ شعر، ترجمۀ عبدالحسین زرین­کوب، چاپ دوم، تهران: چاپخانۀ سپهر.

الهام، محمّد رحیم. (1358). تیوری­های ادبی و نقد ادبی، کابل: چاپ گستتنر مطبعۀ پوهنتون (دانشگاه) کابل.

دهخدا، علی اکبر. (1377). لغت نامه. دورۀ جدید پانزده جلدی. جلد اوّل، تهران: مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

رزمجو، حسین. (1372). انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی. چاپ دوم. مشهد: مؤسسۀ چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.

روهی، صدیق. (1362). ادبی تیوری. در مجموعۀ «لکچرهای آموزشی». کابل: پوهنتون کابل، صفحات: 17-29.

کالر، جاناتان. (1382). نظریۀ ادبی (معرفی بسیار مختصر). ترجمۀ طاهری، فرزانه. چاپ اوّل. تهران: نشر مرکز.

نیک آیین، امیر. (1360). واژه­های سیاسی و اجتماعی. کابل: مطبعۀ دولتی.

وِلِک، رنه. وارِّن، آوستن. (1383). نظریات ادبی. ترجمۀ موحد، ضیا و مهاجر، پرویز. چاپ دوم. تهران: انتشارات علمی فرهنگی.

Горкий, Максим.(1953). Собрание соченений, том Москва.