Miyandab’ın Üç Ayrı Şehre Bölünmesinin Nedenlerine ve Sonuçlarına Bir Bakış

Özet

Miyandab’ın Üç Ayrı Şehre Bölünmesinin Nedenlerine ve Sonuçlarına Bir Bakış

 Milad BALESİNİ/ Nevid EMENZADE

Ülkelerin idari bölgeleri, birçok bilim dalında tartışılan bölgesel alanın yönetiminde hükümetlerin rolünün açık bir örneğidir. Hükümetler, kendi topraklarında ülke bölgeleri ve amaçlı bölgeselleştirme ile belirli hedefleri takip eder ve belirli kurallar ve düzenlemelere uygun olarak bölgesel alanda istedikleri yönetimi uygularlar. İdari ve siyasi birimlerin değişmesi sürecinde çok sayıda faktör rol oynamaktadır: Nüfus, genişlik, kültür ve etnisite, tarihilik, güvenlik, ulaşım vb. en önemlilerindendir. Aynı zamanda bazı durumlarda bir dizi siyasi-idari mülahazanın varlığının veya yeni bir eyaletin oluşumu için tedarikler, bahsedilen kriterleri kenara bırakır ve ülke bölünmesinin gelişmesinde tek başına önemli bir rol oynar.

Batı Azerbaycan’ın Miyandab (Miyandoab) şehrinin üç ayrı şehre bölünme karaı bu örneklerden biridir. Hem genişlik hem de nüfus bakımından Batı Azerbaycan’da bölünebilen birçok şehrin olmasına rağmen, yine başka şehirlere göre az nüfus ve genişliğe sahip olan Miyandab bölünmüş ve iki yeni ilçe (Baruk ve Çaharburç) oluşturulmuştur.

Bu çalışma betimsel–analitik metöt ile yapılmış ve gerekli veriler, kütüphane kaynakları ve e-kitaplardan yararlanılmış ve ilgili dosyslar ve belgelere başvurularak toplanmıştır.

Sonuç olarak, Miyandab şehrine bağlı olan Baruk ve Çaharburç ilçelerinin siyasi diziminin arttırmasında, Batı Azerbaycan eyaletini bölmek ve yeni eyaletin kurulması kararı hedeflenmiş olabilir. Ayrıca, yeterlı altyapı olmadan bu iki şehrin kurulması, gelecekte türlü hasarların çoğalmasına da yol açabilir.

Anahtar sözcükler: Miyandoab, İdari Bölünmələr, Çaharburc, Baruq.

Xülasə

Miyandabın Üç Ayrı Şəhərə Bölünməsinin Səbəblərinə və Nəticələrinə Bir Baxış

 Milad BALESİNİ/Nəvid ƏMƏNZADƏ

Ölkələrin idari bölgələri, bir çox elm şöbələrində mübahisə edilən regiyonal sahənin idarəsində hökümətlərin rolunun açıq bir örnəyidir. Hökümətlər, öz torpaqlarında ölkə bölünmələri və məqsədli regiyonallaşdırma ilə bəlli hədəfləri təqib edər və bəlli qaydalar ve düzənləmələrə uyğun olaraq, regiyonal sahədə istədiyi idarəni həyata keçirər. İdari və siyasi vahidlərin dəyişməsi prosesində çox sayda faktor rol oynamaqdadır: Nüfus, genişlik, mədəniyyət və etnisitə, tarixilik, təhlükəsizlik, nəqliyyat və bənzərləri ən önəmlilərindəndir. Eyni zamanda bəzi durumlarda, bir sıra siyasi-idari mülahizənin varlığının və ya yeni bir rayonun təşkili üçün tədariklər, bəhs edilən meyarları kənarda buraxır və ölkə bölgələrinin inkişafında tək başına önəmli bir rol oynaya bilir. Qərbi Azərbaycanın Miyandab (Miyandoab) şəhərinin üç ayrı şəhərə bölünmə qərarı bu örnəklərdən biridir. Həm ərazi genişliyi, həm nüfusu baxımından Qərbi Azərbaycanda bölünə bilən bir çox şəhərin olmasına baxmayaraq yenə başqa şəhərlərə göre az nüfus və genişliyə malik olan Miyandab bölünmüşdür və iki yeni şəhər (Baruq və Çaharburc) yaranmışdır. Bu araşdırma təsviri–analitik metod ilə hazırlanmış, gərəkli verilər, kitabxana qaynaqları və elektronik kitablardan istifadə olunmuş və ilgili dosyslar və sənədlərə müraciət edilərək toplanmışdır.

Nəticə olaraq, Miyandab şəhərinə bağlı olan Baruq və Çaharburc şəhərlərinin siyasi səviyyəsinin arttırmasında, Qərbi Azərbaycan əyalətini bölmək və yeni əyalətin qurulması qərarı hədəflənmiş ola bilər. Ayrıca, yetərli alt struktur olmadan bu iki şəhərin qurulması, gələcəkdə çeşidli zərərlərin çoxalmasına yol aça bilər.

Açar sözlər: Miyandoab, İdari Bölünmələr, Çaharburc, Baruq.

Abstract

A Study of the Reasons and Results of Dividing Miyandoab into Three Separate Towns

Milad BALESINI/ Navid AMANZADEH

Country divisions are prominent instances of the governments’ roles in the management of territory environment which has been studied by different disciplines’ scientists. The governments follow specific goals by country divisions and systematic territorializing on their lands. They manage the specified territory based on definite regulations and conventions. In the process of changing the levels of political and official units, different agents are playing their roles for instance population , area, culture, ethnic ,antiquity, security, availableness and so on are some of the important examples. In some cases some political-official considerations or making overtures to establish new provinces, put the foregoing criteria’s aside and they are themselves the main role in deciding on promoting country divisions levels. One of these cases is dividing the city Miyandoab in West Azarbayjan into three separate towns. Although there are other cities in West Azarbayjan province with bigger area and more population, which are prone to dividing into different towns, Miyandoab with smaller area and less population in comparison with other cities was divided into the towns Barug and Chaharborj. This study has been analyzed using descriptive analysis technique and the information has been gathered through library resources, electronic resources and hardcopy ones. The result of the study showed that by promoting the political level of the town Barug and Chaharborj from the environs of Miyandoab into separate cities, the probability of establishing a new province in the area is considered. Moreover establishing these cities without paying attention to the substructures may increase different harms.

Key words: Miyandoab, Political Regions, Chaharburj, Baruq.

چکیده

نگاهی به دلایل و تبعات تقسیم میاندوآب به سه شهرستان مجزا

میلاد بالسینی/ نوید امن‌زاده

تقسيمات كشوري از مصاديق بارز نقش‌آفريني دولت‌ها در مديريت فضاي سرزميني است كه در بسياري از رشته‌هاي علمي مورد بحث و بررسي قرار مي‌گيرد. دولت‌ها با انجام تقسيمات كشوري و قلمروسازي هدفمند درحوزه سرزميني خود، اهداف خاصي را دنبال كرده و بر اساس قواعد و مقررات مشخصي، مديريت موردنظر خويش را در فضاي سرزميني اعمال مي‌كنند. در فرآيند تغيير سطح واحدهاي سياسي و اداري عوامل متعددي نقش‌آفريني مي‌كنند كه از جمله مهم‌ترين آنها مي‌توان به جمعيت، وسعت، فرهنگ و قوميت، قدمت، امنيت، دسترسي و… اشاره كرد. درعين حال در مواردي مشاهده مي‌شود كه وجود يكسري ملاحظات سياسي-ادارای و يا مقدمه‌چینی برای تشکیل استانی جدید معيارهاي مذكور را در حاشيه قرار داده و خود به تنهايي نقش اصلي را در ارتقاء سطح تقسيمات كشوري ايفا مي‌نمايد. یکی از این موارد تفکیک شهرستان میاندوآب در استان آذربایجان غربی به سه شهرستان مجزا می‌باشد. با وجود اینکه هم به لحاظ وسعت و هم به لحاظ جمعیت، شهرستان‌هایی در استان آذربایجان غربی وجود دارد که مستعد تفکیک به شهرستان‌های متعددی می‌باشند، باز شهرستان میاندوآب با جمعیت و وسعت کمتر نسبت به سایر شهرستان‌ها، تفکیک و از دل آن شهرستان باروق و چهاربرج بیرون آمد. اين تحقيق با روش توصيفي تحليلي انجام شده و اطلاعات و داده هاي موردنياز آن از طريق منابع كتابخانه‌اي، الكترونيك و مراجعه به اسناد و مدارك مربوطه گردآوري شده است. نتيجه تحقيق نشان داد كه در ارتقاي سطح سياسي شهر باروق و چهاربرج از توابع شهرستان میاندوآب به شهرستان،‌ احتمال تاسیس استانی جدید در منطقه مدنظر می‌باشد. همچنان که تاسیس این شهرستان‌ها بدون توجه به زیرساخت‌ها احتمال افزایش آسیب‌های متعددی را می‌تواند داشته باشد.

کلیدواژه‌ها: میاندوآب، تقسیمات سیاسی، چهاربرج، باروق.

منابع/Qaynaqlar
AHMADİPUR, Zehra; MİRŞEKARAN, Yahya vd. (1388). “Neqş-e Coğrafya-ye Qodret ve Hemayet der Şekl-giri-ye Merzha-ye Cedid-e Taqsimati pes ez Enqelab-e Eslami (Sath-e Şehrestan), Feslname-ye Modarres-e Ulum-e Ensani, Dönem: 13, Sayı:1.

AZAMİ, Hadi; DEBİRİ, Ali Ekber (1390). “Tahlil-e Anasor-e Siyasi-Emniyyeti der Nezam-e Taqsimat-e Keşveri-ye İran”, Modarres-e Ulum-e Ensani-Bername-rizi ve Amayeş-e Faza, Dönem: 15, Sayı: 4.

İZEDİ, Kazem (1400). “Haşiye-neşini der İran ve Tahavvol-e An”, Neşriyye Sepehr, Sayı: 1.

KAMRAN, Hasan; AHMADİ, Seyed Abbas vd. (1396). “Tesir-e İdeoloji-ye Siyasi ber Erqa-e Sath-e Coğrafyayi Motale-ye Moredi: Ostan-e Qom”, Feslname-ye Elmi-Pejuheşi ve Beynelmelleli-ye Encomen-e Coğrafya-ye İran, Yeni Dönem, Yıl: 15, Sayı 53.

RAHEMİ, M; MEHKUYİ, Hoccet vd. (1399). “Tahil-e Tesir-e Şaxesha-ye Qanuni ve Elmi-ye Taqsim-bendi-ye Faza der Erteqa-e Şehrestan be Ostan ez Didgah-e Merdom, Mesulin ve Motaxassean (Motale-ye Moredi-ye Şehrestan-e Kaşan ve Piramun), Feslname-ye Coğrafya ve Motaleat-e Mohiti, Yıl: 9, Sayı: 33, Bahar 1399.

Sazeman-e Modiriyyet ve Bername-rizi-ye Ostan-e Azerbaycan Gharbi (1397). Netayec-e Tafsili-ye Ser-şomari-ye Umumi-ye Nufus ve Mesken-e Şehrestan-e Miyandoab 1395.

Sazeman-e Modiriyyet ve Bername-rizi-ye Ostan-e Azerbaycan-e Gharbi (1399). Gozareş-e Eqtesadi, Ectemai ve Ferhengi-ye Şehrestanha-ye Azerbaycan-e Gharbi be Hemrah-e Qabeliyyetha, Tengnaha ve Eqdamat-e Esasi.

ZENGENE ŞEHREKİ, Said (1392). “Ferayend-e Tebdil-e Noqat-e Rustayi be Şehr der Meqayas-e Melli ve Peydayeş-e Pedide-ye “Xamşehrha””, Pejuheşha-ye Rustayi, Dönem: 4, Sayı: 3.

منابع اینترنتي / Sanal Qaynaqlar

Aftab-e Yezd (1397). Pişnehadha-ye Acib beraye Teşkil-e Ostan ba Namha-ye Acibter : https://b2n.ir/e01707

Hemlehri Online (1400). Ostanha-ye Motavalled Naşode : https://b2n.ir/e64284 https://rc.majlis.ir/fa/law/show/90769

İRNA (1400). Olgu-ye Keşt-e Na-monaseb ve Bohran-e Ab der Erdebil : https://b2n.ir/s49925

İRNA (1400). Radyo Şehr-e Marage Ruzane Çahar Saat Bername Paxş Mikoned : https://b2n.ir/q63986

Mecles-e Şura-ye Eslami (1362). Qanun-e Taarif ve Zavabet-e Taqsiamat-e Keşveri:

Mecles-e Şura-ye Eslami (1375). Tebdil-e Rusta-ye Çaharborc-e Qadim Tabe-e Şehrestan-e Miyandoab be Şehr : https://rc.majlis.ir/fa/law/show/117045

Mecles-e Şura-ye Eslami (1379). Encam-e Eslahati der Şehrestan-e Şahindej ve Miyandoab der Ostan-e Azerbaycan-e Gharbi ve İcad-e Bexş-e Baruq : https://rc.majlis.ir/fa/law/show/119771

Merkez-e Amar-e İran (1399). Naqşe-ye Taqsimat-e Siyasi-ye Ostan-e Azerbaycan-e Garbi : https://b2n.ir/q19330

Paygah-e Ettela-resani-ye Qavanin ve Moqarrarat-e Keşver (1400). Tasvib-name der Xusus-e Taqsimat-e Keşveri der Şehrestan-e Miyandoab-e Ostan-e Azerbaycan-e Gharbi : https://dotic.ir/news/9835

Radio Ferda (1392). Ostan-e “Kordestan-e Şomali”; Yek Pişnehad-e Monaqeşe-berengiz der Mecles : https://b2n.ir/624605 Seda ve Sima-ye Merkez, Web Site Seda ve Sima-ye Cumhuri-ye Eslami-ye İran Merkez-e Mahabad : http://mahabad.irib.ir/main

Tabnak (1392). Vakoneş be Derxast-e Teşkil-e “Kordestan-e Şomali” : https://b2n.ir/a06187