İ.G. Safyanov Oryanhay-Tuva’nın Kaderinde Sıra dışı Bir Şahsiyet

Özet

İ.G. Safyanov Oryanhay-Tuva’nın Kaderinde Sıra dışı Bir Şahsiyet

M. Can TEZİÇ

Bu metinde 1860 yılında Moskova ve Pekin arasında imzalanan serbest ticaret anlaşması çerçevesinde Uryanhay’a gelen Ruslar ve Tuvalılar arasındaki ilişki 1917 devriminin yaratmış olduğu politik atmosfer çerçevesinde incelenmektedir.
1917’deki politik karışıklık sadece Rus topraklarını bozmamış, aynı zamanda Uryanhay-Tuva’da kurulu politik düzeni de altüst etmiştir.
Uryanhay-Tuva’daki politik durumun bozulması ile birlikte bir birleri ile mücadele eden aktörler 1914 anlaşması öncesindeki iddialarına geri dönmüşlerdir.
Bolşevikler, Beyazlar, Moğolistan, Çin, Uryanhay-Tuvalar ve Uryanhay-Tuva’daki Rus toplumu denkleminde İ.G. Safyanov’un siyasî mücadelesi bu makalenin de temelini oluşturmaktadır.

Anahtar sözcükler: Tuva, Sibirya, Rus Devrimi, Uryanhay, İ.G. Safyanov, Moğolistan, Çin. 

I.G. Safyanov (Ekendey) an Extraordinary Name in Uryanhay-Tuvan Destiny

Mustafa Can TEZİÇ

In this article, the relations between Russians and Tuvans are examined within the context of the political atmosphere of 1917. The Russians subject to this study had come from Uryahnay- Tuva after the 1860 trade agreement between Moscow and Pekin.
The political chaos in 1917 not only disturbed the territories of Russia but also upset the already established political order in Uryanhay-Tuva.
With the distortion of political atmosphere in Uryanhay – Tuva, the old competing parties backed their old agendas previous to the treaty of 1914.
I.G Safyanov’s political struggle constitutes the base of this article in examining the political equation of the Bolsheviks, Whites, Mongolia, China and Uryanhay-Tuvans and the Russian community, living in Uryanhay – Tuva.

Key words: Tuva, Siberia, Russian Revolution, Uryanhay, I.G Safyanov, Mongolia, China

چکیده

ای.گ. سافیانوف (اکندی) نامی متفاوت در سرنوشت اوریانهای-تووا

مصطفی جان تزیچ

در این نوشتار، روابط روس‌ها و تووایی‌ها که در سال 1860 در چارچوب قرارداد تجارت آزاد میان مسکو و پکن به اوریانهای آمده بودند، با توجه به جو سیاسی ایجاد شده پس از انقلاب 1917 مورد بررسی قرار گرفته است.
ناآرامی‌ها و تغییرات سیاسی به وجود آمده پس از 1917، نه تنها موجب برهم ریخته شدن سرزمین‌های روس گردید، بلکه نظام سیاسی موجود در اوریانهای-تووا را نیز زیر و رو نمود.
با برهم ریخته شدن اوضاع سیاسی در اوریانهای-تووا، بازیگرانی که با یکدیگر در رقابت بودند، به ادعاهای پیش از قرارداد 1914 بازگشتند.
در معادله بلشویک‌ها، سفیدها، مغولستان، چین، اویانهای-تووا و روس‌های ساکن اوریانهای-تووا، مبارزه سیاسی ای. گ. سافیانوف، اساس این مقاله را تشکیل می‌دهد.

کلیدواژه‌ها: تووا، سیبری، انقلاب روسیه، اوریانهای، ای.گ. سافیانوف، مغولستان، چین